Lom en Tessanden, 17 augustus

nat, Natter, NATST. 9 graden. Soppen over de camping, kacheltje aan om het best aangenaam te krijgen en ook nog eens de handdoeken te drogen. Noor gezellig aan onze voeten terwijl wij lezen.

Maar om dat nu een hele dag vol te houden… Dat kunnen wij wel hoor, als het echt moet, maar hebben we niet gedaan vandaag.

Na de lunch zijn we in de auto gestapt en naar Lom gereden. Beetje regen nog onderweg, maar in Lom was het droog en werd het hier en daar zelfs een ietsiepietsie lichtblauw. En dat beetje regen onderweg was geen straf, want wij zaten immers droog en karden door een supermooie omgeving. Groen-blauw ijskoud water, donkergroene bomen en velden.

Lom is trotse bezitter van een prachtige stavkyrkje, die wij uiteraard uitgebreid van binnen en van buiten hebben bekeken. Het is een van de grootste bewaarde staafkerken.

En dan ineens begint er uit het niets een mevrouw met een Zuid-Limburgse tongval tegen Angénis te praten zeg. Blijkt een Noorse te zijn die 46 jaar geleden naar Brunssum is geëmigreerd en iedere zomer terug is in haar geboortestreek, én dan vaak gevraagd wordt om te gidsen in de kerk. Er volgde een gezellig gesprek, waarin ze ons het volgende vertelde:

Deze staafkerk is vermoedelijk vlak voor 1160 gebouwd en waar ze staat was ooit heilige grond. Ook heeft er eerst een andere kerk gestaan. Bij het isoleren van de vloer zijn ze restanten van die kerk tegengekomen, maar ook ruim 2000 graven, deels onder de fundering van de staafkerk. Die is dus eigenlijk bovenop een kerkhof gebouwd.

Er bestaan verschillende soorten staafkerken, die allemaal hoekpalen (staven) hebben uit een stuk, en doorlopen van de fundering tot het dak. Flinke bomen dus. Deze bomen werden in het bos al ‘op maat’ gemaakt terwijl ze nog in de grond stonden en werden na een jaar of drie pas gekapt. Daardoor waren ze droog en op natuurlijke wijze geïmpregneerd met de eigen hars. Het frame van muurplanken staat op drempels en deze muren worden staafmuren genoemd. Hier komt dan ook de naam staafkerk vandaan. 😉 Noren zijn sinds mensenheugenis uitstekende botenbouwers, wat je ook terugziet in de vorm van het dak: dit lijkt net een omgekeerd schip. Haal het dak eraf, keer het geheel om en je kunt er zo mee wegvaren… Volgens onze gids is dat nooit gebeurd natuurlijk, maar wie weet?! De mooie houtsneden, combinaties van christelijke motieven en dierenthema’s, dateren uit de prechristelijke Vikingtijd. Zoals we weten waren de Vikingen hele goede houtbewerkers.

Staafkerken stonden ooit in een groot deel van Noordwest-Europa, en zoals wordt vermoed, waren er bijna 2000 staafkerken in Noorwegen. Nu zijn er nog 28. Deze houten ‘kathedralen’ werden gebouwd terwijl in de rest van Europa stenen varianten verrezen, met vergelijkbare bouwtechnieken.

De bouw van staafkerken dateert uit de tijd dat Noorwegen zich bekeerde tot het Christendom, en het waren hele rijke katholieke kerken. Halverwege de 16e eeuw bereikte de Reformatie Noorwegen en werd de kerk in Lom in 1608 omgebouwd tot Lutherse kerk. Hierbij ‘verdween’ veel inventaris, maar werden er wel kerkbanken geplaatst omdat de Lutherse diensten veel langer duurden… Deze kerk had oorspronkelijk een rechthoekige vorm zonder ramen, op wat kleine ronde gaten na (ossenogen). Nu zijn er aan twee kanten van het schip kruisarmen en verschillende uitbreidingen en is de oorspronkelijke rondgang verdwenen. Eind 17e eeuw werden ook de torens erop gebouwd. Voor die tijd stond er een klokkentoren op het kerkhof. Lom heeft anno 2022 drie kerken die om beurten gebruikt worden voor een dienst.

Zo, dat is wel weer even genoeg ‘wiki’…

Oh ja, nog even dit: als je moet plassen in Lom, ga je met je betaalpas door een luxe poortje en wordt je tijdens je bezoek aan het openbaar toilet begeleid door vrolijk vogelgekwinkeleer. Alles is brandschoon ende luxe en als je dan op je betaalrekening kijkt, ben je €2,05 armer…  en een geweldige ervaring rijker! 😊

Na terugkomst op de camping was Noor eindelijk aan de beurt: een rondje met het hondje van een uur over allerlei leuke schapenpaadjes door het bos. Wat ziet de wereld er toch anders uit als de lucht niet meer zo grijs is en er zelfs een vleugje blauw tussen het grijs doorpiept. En als de wolken dan eindelijk verdwijnen, dan zie je pas in welke schitterende omgeving je je bevindt…