Rjukan, 6 september

Vanmorgen wakker geworden met een lekker zonnetje (na een koude, klamme nacht) en een schitterend uitzicht op de Gaustatoppen, de 1883 meter hoge top van de berg Gausta. Met mooi weer kun je vanaf de top ongeveer een zesde van het Noorse vasteland zien, tot voorbij Oslo.

Je kunt op tig verschillende manieren op de berg komen. Zwarte, rode en blauwe wandelwegen, maar ook dwars door de berg heen. Wij kozen voor dat laatste, een hele belevenis.

Je begint met een vrij horizontale hobbeldebobbel, rammelderammel tramrit over een enkelspoor tot 850 meter in de berg. Daarna stap je over in een tandradbaan die met een hellingshoek van 40 graden naar boven (en natuurlijk naar beneden) gaat. Halverwege passeren de cabines elkaar. En dan stap je 1040 meter hoger uit, een stukje onder de top. Noor vond het allemaal prima. Op de heenweg stond ze met haar voorpoten op de bank naar buiten te kijken, op de terugweg kroop ze weer OP de bank en ging lekker liggen… Bij elkaar duurt de transfer 15 minuten. Da’s wat anders dan een paar uur lopen, en het uitzicht is er niet minder om 😊. HEERLIJK!

En dan nu even ruimte voor Wiki: in 1953 werden de plannen voor de Gaustabanen gelanceerd; het startte als een toeristisch project. De bouw was een samenwerkingsverband met het Noorse leger. Omdat Noorwegen deels grenst aan Rusland is het zijn taak om de NAVO in te lichten als er iets gebeurt. Hierdoor verschoof de focus van de Gaustabanen van toerisme naar defensie. In 1954 werd het puur defensie en strikt geheim. De NAVO was niet meer medefinancier, maar financierde het hele project. In 1959 werd de trambaan geopend, en binnen in de berg is een enorme ruimte waar een commandocentrum was ingericht.  

In 2004 was er een proef om de baan op een paar dagen open te stellen voor toeristen. Dat bleek een succes en vanaf 2010 is de Gaustabanen dagelijks voor toeristen geopend. In de zomer om te genieten van het uitzicht, en in de winter vooral voor het skitoerisme. De berg wordt niet geprepareerd en je wordt er meerdere malen op geattendeerd dat afdalen hier op eigen risico is. Het lijkt me trouwens een heel gedoe om met alle ski-gear daar naar boven te moeten…

Op de hoogvlakte onder de Gaustaberg hebben we Noor even lekker laten razen en hebben we het zoveelste bammetje en theetje van deze vakantie genuttigd. Even lekker niks, om je heen kijken en genieten. Daarna zijn we doorgereden naar het Noorse museum voor Industriearbeiders in Vemork (over WWII en de industrialisatie van Rjukan), de oude energiecentrale. We zijn niet binnen geweest, want de boel is in het naseizoen beperkt open, maar wilden het gebouw wel even zien. Hetzelfde geldt voor Såmheim, de huidige energiecentrale in Rjukan.

En nog even een nabrander: vannacht schrokken we ons te pletter toen Noor ineens op bed sprong. Trillend van angst. Maar waarvoor dan?! Vanochtend werd het ons duidelijk: we hadden bezoek gehad van een of ander schepsel dat er met de grote voorraadbak van Noors voer vandoor was gegaan. Althans, dat had geprobeerd. De opvouwbare voerbak hebben we niet meer kunnen terugvinden, de rover had daarmee slechts een magere buit gescoord. Komende nacht alles maar goed opbergen.